METODA CURIE TREŚCI EDUKACYJNE

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki w 1903 roku

W 1903 roku Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki została przyznana Henri’emu Becquerelowi za odkrycie radioaktywności oraz Marii i Piotrowi Curie za ich badania nad tym samym zjawiskiem.

Dyplom Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki dla Marii i Piotra Curie, 1903.
Dyplom Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki dla Marii i Piotra Curie, 1903.
Bibliothèque nationale de France, domena publiczna

Odkrycie radioaktywności otworzyło drogę do nowych obszarów badań i zastosowań. Już w 1903 roku Ernest Rutherford, angielski fizyk, badał naturę promieniowania 𝛼 emitowanego przez rad. To właśnie badając to promieniowanie, w 1911 roku udowodnił istnienie jądra atomowego: były to początki fizyki jądrowej.

Maria Skłodowska-Curie, 1903.
Maria Skłodowska-Curie, 1903.
Musée Curie (coll. ACJC).

Kiedy małżonkowie Curie otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w 1903 roku, Piotr Curie wygłosił tradycyjny wykład na temat radu i radioaktywności przed Szwedzką Akademią Nauk. Nawet dziś, ponad sto lat później, konkluzja jego przemówienia wydaje się bardzo jasna:

Można przypuścić, iż w rękach zbrodniczych rad mógłby stać się bardzo niebezpiecznym. Nasuwa się więc pytanie, czy poznawanie tajników natury jest pożyteczne dla ludzkości? Czy jest ona dosyć dojrzałą, aby z nich korzystać, czy też – przeciwnie – poznanie to przyniesie jej szkodę. Charakterystycznym jest przykład wynalazków Nobla. Potężne materjały wybuchowe pozwoliły ludziom dokonać prac godnych podziwu, ale są one równocześnie straszliwym środkiem zniszczenia w rękach wielkich zbrodniarzy, którzy prowadzą narody ku wojnie. Należę do tych, którzy wraz z Noblem myślą, że ludzkość wyciągnie więcej dobra niż szkody z nowych wynalazków1.

W 1911 roku Maria Skłodowska-Curie2 otrzymała również Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za odkrycie radu i polonu, izolację radu oraz badanie natury i związków tego niezwykłego pierwiastka3.

Więcej o życiu i pracy Marii Skłodowskiej-Curie w książce: T. Pospieszny, Maria Skłodowska-Curie. Zakochana w nauce, Wydawnictwo Sophia & Polskie Towarzystwo Chemiczne, Warszawa 2024.

 

1Marja Skłodowska-Curie, O swojem życiu i pracach. Piotr Curie, pod redakcją naukową T. Pospiesznego i E. Wajs-Baryły, Wydawnictwo Sophia & Polskie Towarzystwo Chemiczne, Warszawa 2024, s. 189. Przemówienie Piotra Curie przed Szwedzką Akademią Nauk, wygłoszone 6 czerwca 1905 roku. Opóźnienie w wygłoszeniu przemówienia było spowodowane problemami zdrowotnymi, które uniemożliwiły Curie podróż do Sztokholmu.

2Piotr Curie zginął tragicznie w 1906 roku.

case 06
article24